หยกกับหินอ่อน แตกต่างกันอย่างไร

“ทำไมหยกชิ้นนี้เหมือนหินอ่อนเลย หินอ่อนหรือเปล่าคะ?” เป็นคำถามที่เคยถูกถามจากลูกค้าค่ะ ณิชชาอธิบายแบบสั้นๆ ว่า “หยกแท้จะมีความเหนียว สามารถนำมาแกะสลักและทำเป็นเครื่องประดับชิ้นเล็กๆได้อย่างวิจิตรสวยงามได้โดยไม่แตกค่ะ หินอ่อนทำไม่ได้”
สิ่งที่ทำให้อาจเกิดความเข้าใจผิดว่า “หยกเป็นหินอ่อนหรือไม่” คือ สีของหยก เพราะหยกที่มีสีขาว สีเทา สีเทาขาว คล้ายกับหินอ่อนมาก (ดังภาพ) เรามารู้จักกับหินอ่อนก่อนค่ะ
หินอ่อน คือ หินแปรที่ประกอบด้วยผลึกแร่แคลไซต์เป็นส่วนใหญ่เกาะสานยึดเกี่ยวกัน มีสีขาว หรือสีขาวเทา แปรสภาพหินมาจากหินปูนชนิดเนื้อเนียนผลึกเล็กมาก ในประเทศไทยพบมากที่จังหวัดสระบุรี นครราชสีมา กาญจนบุรี ประจวบคีรีขันธ์และยะลา
ประโยชน์ของหินอ่อนใช้เป็นวัสดุก่อสร้างและหินประดับตกแต่งอาคารบ้านเรือน เช่น ปูพื้น ประดับผนัง ทำขั้นบันได โต๊ะ งาช้าง อ่างบัว แจกัน ลูกนิมิต ศาลพระภูมิ เจดีย์ พระพุทธรูป พระโพธิสัตว์กวนอิม และรูปสลักต่างๆ เป็นต้น นอกจากนี้ยังนำไปใช้ทำปุ๋ย และเคมีภัณฑ์ ที่ต้องการส่วนประกอบของธาตุแคลเซียมอีกด้วย
ส่วนประกอบของแร่ที่แตกต่างกันของหยกและหินอ่อน ทำให้คุณสมบัติต่างๆ แตกต่างกันดังนี้
1. หยกเจดไดต์ ประกอบด้วย แร่โซเดียม(Sodium) และแร่อลูมิเนียม(Aluminium) ความแข็ง 6.5-7 ความถ่วงจำเพาะ 3.25-3.4 ทนกรด,ด่าง ทนความร้อน ทนไฟ ทนต่อความผุกร่อน มีสีเขียว สีม่วงอ่อน สีน้ำตาล สีเหลือง สีเทา สีส้มอมแดง และสีดำ
2. หยกเนฟไฟรต์ ประกอบด้วย แร่แมกนีเซียม(Magnesium) แคลเซียม(Calcium) และเหล็ก หรือ แร่ตระกูลแอมฟิโบล(Amphibole) ความแข็ง 6-6.5 ความถ่วงจำเพาะ 2.90-3.10 ทนกรด,ด่าง ทนความร้อน ทนไฟ ทนต่อความผุกร่อน มีสีเขียว (อ่อนไปจนแก่ และเขียวอมเหลือง) สีขาว สีน้ำตาล สีเทาและสีดำ
3. หินอ่อน ประกอบด้วย แร่คาร์บอเนต(Carbonate minerals) เช่น แคลไซต์ (Calcite)และโดโลไมต์ (dolomite) อาจมีแร่แคลก์ซิลเกต (Calesilicate) ความแข็ง 3 ความถ่วงจำเพาะ 2.72-2.85 ไม่ทนกรด,ด่าง ไม่ทนความร้อน ไม่ทนไฟ ไม่คงทน ขูดขีดเป็นรอยง่าย ถูกกัดกร่อนง่าย มีสีขาว เทาขาว เทาเข้ม เทาดำ ชมพู เทาเขียว ทั้งที่มีลวดลายและเป็นสีล้วน
การจะวินิจฉัยว่าเป็นหยกหรือหินอ่อนต้องดูที่เนื้อแร่ ความแข็ง ความถ่วงจำเพาะ ความทนกรดด้วย หยกทั้ง 2 ชนิดจะทนต่อกรดทุกชนิด ส่วนหินอ่อนไม่ทนกรด จะดูเพียงแค่สีอย่างเดียวไม่ได้ค่ะ
กล่าวโดยสรุป หยก มีสีเขียว สีม่วง สีน้ำตาล สีเหลือง สีส้มอมแดง สีเทา สีขาว และสีดำ ทนต่อการผุกร่อน ทนความร้อน ทนไฟ ทนกรด ทนด่าง นำมาใช้เป็นเครื่องประดับ แกะสลักหยกเป็นชิ้นเล็กๆจนถึงขนาดใหญ่ได้ ส่วนหินอ่อน มีสีขาว เทาขาว เทาเข้ม เทาดำ ชมพู เทาเขียว ไม่ทนต่อความผุกร่อน ไม่ทนความร้อน ไม่ทนไฟ ไม่ทนต่อกรดและด่าง ใช้เป็นวัสดุก่อสร้างและหินประดับตกแต่งอาคารบ้านเรือน รูปสลักต่างๆ เป็นงานชิ้นใหญ่ๆ เป็นต้น

25 กันยายน  2564
ณิชชา สุวรรณาคะ โทรศัพท์/Line ID:0850526256